Φέτος υποδεχτήκαμε την πρωτομαγιά  στον επιβλητικό ορεινό όγκο των Τζουμέρκων, στην καρδιά της πατρίδας μας με τον Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής (σταθερά κι εγγυημένα!!) Σαράντα εννέα ψυχές, άλλοι φανατικοί των Τζουμέρκων, άλλοι των φυσικών θησαυρών που κρύβονται στις πλαγιές και στις παρυφές τους. Όλοι όμως λάτρεις της ελληνικής φύσης, της πεζοπορίας και των βουνών  ….πάσης φύσεως.

Η προγραμματισμένη ανάβασή μας άρχιζε από τον Προφ.Ηλία πάνω από το Δασικό χωριό με στόχο το Καταφίδι και η κατάληξή της στους καταρράκτες. Είχαμε μπροστά μας όλη τη μέρα και με τον χειμερινό εξοπλισμό μας κραμπόν και πιολέ, προμήθειες και νερό ημέρας ξεκινήσαμε στις 8.30 το πρωί την ανάβασή μας με στόχο τη χιονισμένη κορυφή κι ας ήταν η πρώτη μέρα της άνοιξης.

Οι 19 που προτίμησαν τη δύσκολη και πολύωρη διαδρομή, αν και ετερόκλητα άτομα με διαφορετική εμπειρία στο βουνό ο καθένας, είχαν όλοι διάθεση συνεργασίας, κέφι και αποφασιστικότητα για τον στόχο της ημέρας. Θες ο καλός καιρός, θες το χαμόγελο του υπεύθυνου για την ανάβαση, θες η παρέα, το κέφι και η συνοχή της ομάδας? Όλοι ήταν αποφασισμένοι!

Με κανονικούς ρυθμούς πέρασαν οι δύο πρώτες ώρες ανηφορικής πεζοπορίας βαδίζοντας ανατολικά, όταν, πλησιάσαμε στις πρώτες χιονούρες και στη συνέχεια βρήκαμε χιόνι  σφικτό με καλή συνοχή. Από αυτό το σημείο πλέον η κλίση ήταν απότομη και η κλασσική διαδρομή της ανάβασης μέχρι το διάσελο ήταν φορτωμένη με πολύ χιόνι, τόσο ώστε ελάχιστα άφηνε να διακριθούν οι φουρκέτες του παλιού χωματόδρομου, όντας και βορινή. Βρισκόμαστε κάτω από τον κύριο όγκο της κορυφής, με ιδανικές συνθήκες καιρού και χιονιού και αφού εκτιμήσαμε συζητώντας το πεδίο, χωρίς πολλές περιστροφές κι αφού ταλαντευτήκαμε για λίγο με το εύκολο ή το δύσκολο, πήραμε και την απόφαση: επιλέξαμε την δύσκολη ανάβαση από το λούκι! Η κλίση μπροστά μας προκλητική κι ίσως απαγορευτική αν δεν λειτουργούσαμε ως εκείνη τη στιγμή ως ομάδα με συνοχή και αλληλοϋποστήριξη. Τα πιολέ μας χτυπούσαν το σφικτό χιόνι και συμφωνήσαμε να φτάσουμε πρώτα στο βράχο που εξείχε από το χιόνι, ακριβώς κάτω από την βόρεια ορθοπλαγιά της κορυφής, να ξεκουραστούμε από την προσπάθεια και να συνεχίσουμε κατ’ ευθείαν με τα κραμπόν μας προς το λούκι. Αυτή η επιλογή του ενδιάμεσου βράχου, αν και από κάτω διαγραφόταν προσιτή κι εύκολη, στην πορεία αποδείχτηκε αρκετά δύσκολη γιατί το παγωμένο χιόνι γύρω από το βράχο δεν βοηθούσε καθόλου στην προσέγγισή του. Ένα πολύ μικρό μυτίκι του βράχου χρειάστηκε για τους προπορευόμενους για να ακροβατήσουν στην κυριολεξία και να σταθούν για να βοηθήσουν τους επόμενους να σκαρφαλώσουν στο σαθρό βράχο. Οι εσοχές του φιλοξενούσαν τούφες με σκληρά φυτά κι οι μικρές κοιλότητες ίσα-ίσα που χωρούσαν τις μύτες από τις μπότες μας  και ελάχιστα βοήθησαν για να σκαρφαλώσουμε όλοι εν τέλει. Μετά από ημίωρη ξεκούραση και αξιολόγηση του απονενοημένου εγχειρήματος (όλα είναι μαθήματα στο βουνό), ανάκτηση δυνάμεων από την προσπάθεια που διήρκεσε περισσότερο από 2 ώρες (για λίγα μόνο μέτρα), ήρθε η ώρα να φορέσουμε τα κραμπόν μας και ο ένας πίσω από τον άλλο αρχίσαμε την ανάβαση Ν.Α. λοξά, ακριβώς κάτω από την βράχινη ορθοπλαγιά. Ο επιτόπιος «σχεδιασμός» προέβλεπε direct κατεύθυνση προς τη σχισμή του βράχου που εμφανίστηκε μπροστά μας και αφού είχαμε κινηθεί για περίπου μισή ώρα κατακόρυφα, στη συνέχεια θα στρίβαμε αριστερά προς βορά.

Για επιπλέον ασφάλεια χρησιμοποιήσαμε το σχοινί μας κι ασφαλισμένοι συνεχίσαμε με μία προαποφασισμένη σειρά, μοιρασμένοι σε δυνατούς και αδυνάτους σε έμπειρους και σχετικά νέους στο βουνό με ένα μόνο μέλημα: να βοηθά ο ένας τον άλλο. Η ηλιοφάνεια βοήθησε μικρές πέτρες να ξεκολλήσουν από τον κάθετο βράχο κι αυτές κύλισαν σύμφωνα με τον ….ισχύοντα ακόμη νόμο της βαρύτητας γρήγορα μπροστά μας διαγράφοντας μικρά στίγματα στη χιονισμένη πλαγιά. Ευτυχώς δεν μας χτύπησαν αλλά μας αφύπνισαν κι έτσι συνεχίσαμε αμίλητοι έχοντας επίγνωση ότι ακόμη κι οι συνομιλίες μας ήταν δυνατόν να προξενήσουν μεγαλύτερη αποκόλληση κι αυτό θα ήταν ολέθριο για τη συντροφιά μας. Φτάσαμε σιωπηλοί κάτω από τη σχισμή του βράχου, εκεί που τελείωνε το παγωμένο λούκι της βορινής πλαγιάς και άρχιζαν οι μυτερές βράχινες απολήξεις. Μαζέψαμε το σχοινί, βγάλαμε τα κραμπόν μας και βοηθώντας ο ένας τον άλλο με μεγάλη προσοχή στις ασταθείς πέτρες, «κουρνιάσαμε» στην κυριολεξία στα μικρά βράχινα μυτίκια σαν μικρά πολύχρωμα αγριοπούλια που στάθηκαν στα βράχια για να ξεκουραστούν κάτω από τον ήλιο, πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους. Βρισκόμαστε στην άκρη της κόψης που θα μας οδηγούσε στην κορυφή. Δεξιά και αριστερά μας το χάος κι εμείς να ακροβατούμε στην κυριολεξία σε στενά κι αμφίβολης ευστάθειας πατήματα. Προσπάθησα να συγκεντρωθώ κι αναρωτήθηκα για τον ορισμό της ορειβασίας: αρκούσε το θάρρος, η άθληση, η περιπέτεια, η ισορροπία εκεί πάνω; Ούτε και  το «γιατί» είχα αποσαφηνίσει εκείνη τη στιγμή…. Δεν συζητώ για όρους «κατάκτηση κορυφής» γιατί αυτοί καταργήθηκαν ίσως μαζί με την αποικιοκρατία. Τότε τι ήταν αυτό που μας ώθησε σ’ αυτό το ύψος; Ποιος ξέρει, ίσως το φλέρτ με το θάνατο να μας έκανε να αγαπάμε περισσότερο τη ζωή και να εκτιμούμε περισσότερο την κάθε στιγμή της, τον ήλιο, τον αέρα, τις εικόνες, την άνοιξη, τα πουλιά, το χιόνι, τα λουλούδια, τις κάθε λογής μυρωδιές.

Το άγριο τοπίο με έκανε να αυτοσυγκεντρωθώ και αφήνοντας κάθε σκέψη σκαρφάλωσα με τους συντρόφους μου σε ένα τμήμα της κόψης – το πιο δύσκολο - χρησιμοποιώντας και τα τέσσερα άκρα μας, φτάσαμε σιγά-σιγά σ’ένα μικρό αυχένα όπου από τη βορινή πλευρά το παγωμένο χιόνι απαιτούσε προσοχή και από την άλλη η απόκρημνη κι απάτητη πλαγιά δεν άφηνε περιθώρια για το παραμικρό λάθος! Που και που τα παλιά αχνά κόκκινα σημάδια στα βράχια μας διαβεβαίωναν ότι η λεπτή κορδέλα γης κάτω από τα πόδια μας ήταν δίοδος κι άλλων ορειβατών, δηλαδή βρισκόμαστε σε ….σωστό δρόμο. Τα βράχινα χτένια διαδέχτηκε ένα εξίσου δύσκολο τμήμα της μεσημβρινής πλευράς του βουνού, όπου το χιόνι που έλιωνε έκανε τα χόρτα να γλιστρούν  και χρειάστηκε να συγκρατήσουμε ο ένας τον άλλο μερικές φορές για να μη φύγει στο κενό.

Αφήσαμε γρήγορα πίσω μας τα λίγα μέτρα που μας χώρισαν από την κορυφή και όταν συγκεντρωθήκαμε στο μικρό χώρο στα 2.393 μ. υψόμετρο, μόνο η χαρά ήταν ζωγραφισμένη στα κουρασμένα πρόσωπά μας μετά από την κοπιαστική ανάβαση που διήρκεσε αρκετές ώρες. Δεν ήταν η θέα που μας συνεπήρε, δεν ήταν η πατριδογνωσία των γύρω κορυφών και χωριών, δεν ήταν η ομορφιά του τοπίου, ο γλυκός καιρός. Ήταν η υπέρβαση των δυνάμεών μας, η υπέρβαση του εαυτού μας, η χαρά της ομάδας που κατάφερε μια δύσκολη ομολογουμένως πορεία, η σύνεση και οι προσεκτικές  κινήσεις, η αδρεναλίνη που μας έκανε να νοιώθουμε πιο ζωντανοί από ποτέ! Αναρωτήθηκα τι ήταν το ζητούμενό μας εκείνη την ημέρα: η πορεία ή η κορυφή? Το ταξίδι ή ο στόχος? Ο εαυτός μας ή όλοι? Μα όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ουσία της ορειβασίας, δεν είναι παρά μία λέξη: το βουνό.

Ακολούθησε η κατάβαση από την κλασική διαδρομή στην καλυμμένη με σκληρό χιόνι  κόψη προς το διάσελο. Ανατολικά τα Θεοδώριανα και Δυτικά το χωριό όπου θα καταλήγαμε. Συνεχίσαμε την κατάβαση και αφού αφήσαμε το διάσελο κατηφορίσαμε την βορινή πλαγιά κατεβαίνοντας ευθεία κάτω με προσοχή γιατί το χιόνι εδώ δεν ήταν σκληρό κι αυτό δυσκόλευε την ευστάθειά μας. Δυο-τρεις γλίστρησαν κάμποσα μέτρα κάτω και τους «φρέναραν» οι υπόλοιποι. Χρειαστήκαμε στο σημείο αυτό αρκετό χρόνο αφού απαιτούνταν αυξημένη εγρήγορση και προσοχή. Συνεχίζοντας αφήσαμε πίσω μας και τις τελευταίες χιονούρες και φτάνοντας κοντά στο καταφύγιο ξεκουραστήκαμε κάμποσο πριν ξαναπάρουμε το κατηφορικό μονοπάτι δίπλα στο ρέμα. Ένας μικρός αλλά εντυπωσιακός καταρράκτης πρόλαβε να αποτυπωθεί στις φωτογραφικές μας μηχανές στο φως του σούρουπου. Όταν μας εγκατέλειψε το φως της ημέρας, είχαμε διαβεί το μικρό ποταμάκι και κατευθυνόμαστε από τον παλιό χωματόδρομο προς τους καταρράκτες πάνω από το ομώνυμο χωριό των Τζουμέρκων, αλλά δεν στάθηκε δυνατό να τους δούμε μέσα στο σκοτάδι παρά μόνο να τους ακούσουμε…. Τη συνέχεια υποθέτω πως τη μαντέψατε: μαζεμένοι στην ταβέρνα, αστεία, κέφι, ικανοποίηση, ανταλλαγή εντυπώσεων από την εμπειρία μας με τη συνοδεία κρασιού και μπύρας. Απαραίτητο ορειβατικό συμπλήρωμα ή επιστέγασμα μιας αλληλέγγυας ομαδικής προσπάθειας?

Το σίγουρο είναι πως η ορειβασία αντέχει στο χρόνο ως ομαδική δραστηριότητα. Τα 80 χρόνια της ορεινής πεζοπορίας και ορειβασίας στην Ελλάδα επιβεβαιώνουν την συνέχειά της και την επισφραγίζουν. Τι κι αν οι δρόμοι κι οι στόχοι κάποιων από αυτές τις συντροφιές χωρίζουν προς ψηλότερες κορυφές του κόσμου κι άλλες επιδόσεις ή είδη ορειβασίας? Υπάρχουν άλλοι που συμπληρώνουν τα κενά στη συντροφιά, κι ύστερα άλλοι κι άλλοι….. νέοι και νεώτεροι. Τι κι αν κινδυνολογούν οι «ειδήμονες» για τα χάλια του χώρου με ψευτοεπιχειρήματα. Φτάνει μια απαιτητική ανάβαση, μια καλή συντροφιά για να καταρρίψει τους μύθους, γιατί η αλήθεια είμαστε εμείς και το βουνό όπως αρέσει στον καθένα μας να το προσεγγίζει.

Καλλιόπη Δηλαβεράκη