Άγραφα (Όρη) Διάσχιση Λεοντίτο – Ντελιδήμι – Ασπρόρεμα – Επινιανά

Παρασκευή 4/6/2010 λίγο πριν τα μεσάνυχτα 16 κουρασμένοι ορειβάτες του ΕΠΟΣ Φυλής , φθάνουν στο χωριό Λεοντίτο , (ένα από τα 8 της Ανατολικής Αργιθέας στα Βόρεια Άγραφα) που είναι χτισμένο σε υψόμετρο 980μ. Ο παπαχρήστος μας περιμένει με αναμμένα τα κάρβουνα στη ψησταριά και ώσπου να στήσουμε τις σκηνές το δείπνο είναι έτοιμο. Το τσίπουρο ρέει στα ποτήρια και ο παπαχρήστος ανοίγει τα λαρύγγια. Τραγούδι και κουβέντες γνωριμίας μεταξύ μας , ευτυχώς όχι έως αργά μιας και αύριο μας περιμένει δύσκολη πορεία. Τα κορίτσια βέβαια το χόρεψαν το τσάμικο.Γύρω στις 3 τα ξημερώματα  το αναπάντεχο μπουρίνι με βροντές και αστραπές και τη βροχή να δέρνει τις σκηνές , μας έκανε να ανησυχήσουμε για την εξέλιξη της αυριανής πορείας.

Σάββατο 5/6/2010 πρωινό ξύπνημα , καφές στο καφενείο του παπαχρήστου στη κεντρική πλατεία που τη σκεπάζει αιωνόβιος πλάτανος. Πάνω από 800 χρόνια η ηλικία του. Εφτά νοματαίοι χρειάζονται για να τον αγκαλιάσουν. Άρχισε πάλι η βροχή και η ανησυχία για τους κεραυνούς στα ψηλά. Τελικά αποφασίσαμε να επιχειρήσουμε την ανάβαση στο Ντελιδήμι.

Μόλις βγήκαμε από το χωριό η βροχή σταμάτησε και με χαρά κινηθήκαμε γρήγορα στον όμορφο δασικό δρόμο που τραβερσάρει το Ζερβό 1.763μ. Τοπίο μαγικό με την ομίχλη να κυριαρχεί και να μας αποκαλύπτει μέσα από μικρά ανοίγματα το ορεινό ανάγλυφο. Συνεχίζουμε κάτω από τη Ψιλόραχη και σε 6χλμ αφήνουμε το δρόμο για να κατέβουμε στο ρέμα και να περάσουμε εντυπωσιακή σάρα. Ακολουθούμε παλιό δρόμο και μετά μονοπάτι που τραβερσάρει την Ασημόραχη και μας φέρνει γρήγορα στη θέση Λακκώματα 1.550μ. Η βροχή ξαναρχίζει δυνατά και κλεινόμαστε όλοι στη ξύλινη καλύβα. Ψήνουμε καφέ και αποφασίζουμε ότι θα συνεχίσουμε τη πορεία. Φορτωνόμαστε τα βαριά σακίδια , που μεταφέρθηκαν με αγροτικό ως εδώ και ξεκινάμε για τη τελική ανάβαση. Ο κεραυνός μας τρομάζει αλλά δε μας πτοεί. Ως δια μαγείας αντί να έρθει το μπουρίνι , ανοίγει ο καιρός που δε θα ξαναχαλάσει ως το τέλος της διάσχισης. Λες και διώχναμε τη βροχή από όπου περνούσαμε. Όλοι το θέλαμε και το πιστεύαμε και τον καιρό τον κάναμε σύμμαχο. Το μονοπάτι κυκλώνει την απότομη πλαγιά και γλυκά μας ανεβάζει στα 1.900μ. όπου βρίσκουμε βρύση για να ξεδιψάσουμε και να ξεκουραστούμε. Μια ανάσα ακόμη και φτάσαμε στο διάσελο στα 2.000μ. Αφήνουμε τα σακίδια , ανεβαίνουμε τη κόψη με ανατολική κατεύθυνση και βρισκόμαστε στη κορυφή Ντελιδήμι 2.163μ. των Βορείων Αγράφων. Δυστυχώς η πυκνή ομίχλη που καλύπτει τη κορυφή δε μας επιτρέπει να απολαύσουμε τη καταπληκτική θέα που προσφέρει. Αναμνηστική φωτογραφία και επιστρέφουμε γρήγορα στο διάσελο. Μπροστά μας και νότια ανοίγεται η εντυπωσιακή χαράδρα από όπου πηγάζει το Ασπρόρεμα. Το μονοπάτι είναι ευδιάκριτο και τραβερσάρει όλη τη μεγάλη πλαγιά της κορυφής. Η Άνοιξη μόλις άρχισε εδώ πάνω και η φύση πήρε τη παλέτα της , ζωγραφίζοντας τα πάντα στην αναγέννησή της. Πλήθος από αγριολούλουδα δημιουργούν ένα απέραντο πολύχρωμο πίνακα. Περνάμε αρκετές σάρες στην αρχή , φθάνουμε σε χαρακτηριστικό βράχο με πηγή στα ριζά του και στη συνέχεια σε εντυπωσιακή κόψη. Ακολουθούμε παλιό μουλαρόδρομο που κόβει την απότομη πλαγιά και μας φέρνει γρήγορα χαμηλά σε άλλη κόψη με μεγαλύτερη κλίση. Θαυμάζουμε τους μικρούς καταρράκτες που σχηματίζει το ρέμα απέναντι και μαζί με τη παλιά αγροικία  στο βάθος δημιουργούν σκηνικό βγαλμένο από ταινία. Ροβολάμε προς τα κάτω και επιτέλους πατάμε πάλι σε χώμα και σε επίπεδο πλέον έδαφος κινούμαστε ανάμεσα σε πεζούλες χορταριασμένες που ανήκαν στον ερειπωμένο πλέον οικισμό Σφρί. Σκληρή και δύσκολη η ζωή για τους ανθρώπους που κάποτε ζούσαν εδώ πέρα και καλλιεργούσαν αυτά τα πλάγια. Το μονοπάτι πλέον είναι δυσδιάκριτο. Σταματάμε σε μισογρεμισμένη αγροικία για ξεκούραση. Μπροστά μας φαίνεται ο δρόμος που οδηγεί στο Ασπρόρεμα. Εδώ γίνεται το λάθος και αντί να φύγουμε δυτικά προς το ρέμα αποφασίζω να συνεχίσουμε νότια στη δασομένη πλαγιά και να κάνουμε τραβέρσα για να βγούμε στο δρόμο. Η φύση όμως έχει άλλη άποψη. Σε λίγο ήταν αδύνατο να προχωρήσουμε ανάμεσα στη πυκνή βλάστηση που έκανε το πεδίο απροσπέλαστο. Αποφασίσαμε λοιπόν να ακολουθήσουμε τη κοίτη ξηρορέματος που μας έβγαζε ντιρέκτ στο δρόμο. Εκεί θα καθυστερήσουμε αρκετά. Η λειτουργία της ομάδας είναι τέλεια και με λίγη προσπάθεια παραπάνω βγαίνουμε τελικά στο δρόμο προς μεγάλη ανακούφιση όλων. Γρήγορα κατεβαίνουμε στο ποτάμι για να κατασκηνώσουμε δίπλα στη κοίτη αφού τελικά απορρίφθηκε η άποψη να στήσουμε σκηνές στην αυλή παλιάς αγροικίας που βρήκαμε στο δρόμο. Ο Γιάννης με μαεστρία ανάβει γρήγορα τη φωτιά και όλοι καθόμαστε τριγύρω. Η Πόπη βράζει τραχανά , η Λένα μοιράζει σαρμαθάκια και οι μικρότεροι μαγειρεύουν έτοιμα φαγητά. Άλλη γενιά άλλη κουλτούρα. Ιστορίες των βουνών ακούγονται και οι κουβέντες χάνονται στη βουή του ρέματος. Το βουνό τελικά μας είχε δεχτεί κοντά του και με ασφάλεια μας κατέβασε πάλι κάτω. Τα κουρασμένα πρόσωπα φαίνονται ήρεμα στις φλόγες της φωτιάς. Η ψυχή μας γαλήνεψε. Ο έναστρος ουρανός μας συντροφεύει σε ένα γλυκό ύπνο που θα μας αναπληρώσει τις δυνάμεις για την αυριανή πορεία.

Λεοντίτο-Κορυφή Ντελιδήμι 1.183μ υψομετρική διαφορά και 3,5ώρες πορεία.

Κορυφή Ντελιδήμι-Ασπρόρεμα 1.163μ υψομετρική διαφορά και 5,5ώρες πορεία.

Κυριακή 6/6/2010 μετά το πρωινό καφέ γύρω από τη φωτιά που σιγοκαίει ακόμη , μαζεύουμε γρήγορα τη κατασκήνωση και αναχωρούμε για τη διάσχιση του Ασπρορέματος. Ακολουθούμε δασικό δρόμο και σε 0,5ώρες φτάνουμε στο σπίτι της κ. Ζαρκαδούλας. Αφού γίνουν οι απαραίτητες συστάσεις  κατηφορίζουμε στο μονοπάτι που αρχίζει κάτω από τη παλιά αγροικία της. Περνάμε ρέμα και ανεβαίνουμε σε ξέφωτο με πεζούλες και χαλάσματα (Οικισμός Ασπρόρεμα). Κατηφορίζουμε στο Ασπρόρεμα και για αρκετή ώρα βαδίζουμε δίπλα στο ρέμα στην αριστερή κοίτη του. Οι χούφτες γεμίζουν χαμοκέρασα που μας δροσίζουν. Στη συνέχεια το μονοπάτι ανηφορίζει και τραβερσάρει το πρανές του ρέματος για να κατηφορίσει πάλι προς το ρέμα .Αυτό είναι και το πιο δύσκολο τμήμα του. Από τη μία η μεγάλη σάρα η απότομη κλίση της πλαγιάς και από τη άλλη η πυκνή βλάστηση με αρκουδόβατα , ασφάκες κ.α. δημιουργούν δύσκολο πεδίο για το πεζοπόρο. Καθυστερούμε για λίγο στο ρέμα ψάχνοντας το παλιό μονοπάτι μετά τη γέφυρα , σύμφωνα με τα λεγόμενα της κ. Ζαρκαδούλας.  Επιβεβαιώνουμε τις πληροφορίες που το ήθελαν γκρεμισμένο και αφού περάσουμε το Ασπρόρεμα και το Σκυλόρεμα στη συνέχει ανηφορίζουμε για το πιο εντυπωσιακό κομμάτι του μονοπατιού. Χτισμένο με μεγάλη μαεστρία , φωλιάζει στους βράχους του φαραγγιού που πλέον στενεύει αρκετά και σε οδηγεί με ασφάλεια στα πρανή του. Κάποια τμήματα που είχαν καταρρεύσει έχουν επισκευαστεί. Δυστυχώς με τσιμέντο και όχι με ξερολιθιά. Το μονοπάτι χάνεται σε νεαρό δάσος οξυάς , που δημιουργεί φυσικό σκίασμα και αφού περάσουμε ακόμη ένα ρέμα βρισκόμαστε στο τμήμα που καλύπτει δάσος με τεράστια δέντρα μαύρης πεύκης. Πολλές φορές μας βγάζει πάνω από το φαράγγι που σου κόβει την ανάσα με τη μεγαλοπρέπεια του. Φτάνουμε στη θέση Εκκλησιές , περνάμε άλλο ρέμα και συνεχίζουμε ανηφορικά πλέον μέσα στο δάσος. Κάποιο ξέφωτο μας αφήνει να θαυμάσουμε στην απέναντι πλευρά τη Μονή Στάνας που αποτελεί σημαντικό κέντρο λατρείας για όλη τη γύρω περιοχή και ουσιαστικά κρέμεται πάνω στους απότομους βράχους. Λίγο ακόμη και βγήκαμε στην άσφαλτο 500μ. πριν τα Επινιανά ,όπου μας περιμένουν τα αγροτικά που θα μας μεταφέρουν στο Κρέντη για να μας παραλάβει το λεωφορείο. Απαραίτητη στάση φυσικά στη Βαρβαριάδα για ένα τσιπουράκι με το κ.Λάμπρο τη θρυλική φιγούρα των Αγράφων που χρόνια τώρα είναι φύλακας της ονειρεμένης αυτής γωνιάς της πατρίδας μας. Ο Αγραφιώτης κυλάει νωχελικά και πίσω μας ξεδιπλώνεται όλη η οροσειρά των Αγράφων. Η τέλεια αυτή διάσχιση μόλις τέλειωσε. Παλιές μνήμες ξύπνησαν , όταν όλοι μαζί σαν ομάδα ψάχναμε τα ορεινά περάσματα συλλέγοντας πληροφορίες από ντόπιους και φίλους ορειβάτες που είχαν επισκεφτεί τη περιοχή. Προσωπικά ήταν από τις πιο εντυπωσιακές διασχίσεις που έχω πραγματοποιήσει στην Ελλάδα. Τέλος θέλω να ευχαριστήσω τους φίλους ορειβάτες που συμμετείχαν σε αυτή τη διάσχιση , για την άψογη συμπεριφορά τους και τη καλή συνεργασία σαν ομάδα. Χάρηκα πολύ όταν είδα νεαρά παιδιά να συμμετέχουν και ένιωσα ότι υπάρχει μέλλον στη προσπάθεια αυτή. Ελπίζω ότι κάτι χαράχτηκε στη μνήμη μας από τις δύο αυτές ημέρες πάνω στις ραχούλες και στις ρεματιές των Αγράφων. Θεωρώ ολοκληρωμένη τη διάσχιση αυτή όχι μόνο ορειβατικά αλλά και πολιτισμικά γιατί έρχεσαι σε επαφή με εικόνες που σε γυρίζουν πολλά χρόνια πίσω όταν οι άνθρωποι μοχθούσαν καθημερινά για να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαγητό. Σαν κοινωνία οφείλουμε να διαφυλάξουμε τα παρθένα αυτά μέρη και να διδαχτούμε από το μεγαλείο τους.

Βουνό σε ευχαριστώ!!  Πάντα θα μαθαίνω δίπλα σου!!

Κωστής Πετρόπουλος για τον ΕΠΟΣ Φυλής.