ΟΡΕΙΝΗ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΠΟΣ ΦΥΛΗΣ
ΟΡΕΙΝΗ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑ ΜΕ ΦΥΛΗ
17-18-11-2012
Πρωί του Σαββάτου και κατά τις εφτά η ώρα, μαζευτήκαμε περί τους 33 ορειβάτες στο σταθμό «Αττική» του «ηλεκτρικού» και ξεκινήσαμε οδικώς για την όμορφη ορεινή Ναυπακτία.
Αρχηγός μας ο Ανδρέας Μπέσσας της ορειβατικής ομάδας και ο Γιώργος Μέτζος της πεζοπορικής. Χρέη «σκούπας» δε στην ορειβατική ομάδα, έκανε ο Ανδρέας Κούρτης.
Ο κ. Μπέσσας κατάγεται απ’ την περιοχή, είναι καθηγητής στο επάγγελμα και είναι άριστα κατατοπισμένος για την ιστορία του τόπου, παλιά και σύγχρονη. Επιπλέον είναι και καλός αφηγητής… φαίνεται το έχει ο κλάδος… και σίγουρα είναι ένα απ’ τα προτερήματα που πρέπει να έχει ένας καθηγητής.
Η ξενάγηση ξεκίνησε… πολύ γρήγορα, απ’ το Διακοφτό, όπου καταλήγει ο οδοντωτός σιδηρόδρομος, που συνδέει τα Καλάβρυτα με το παραπάνω χωριό.
Αυτό το έργο ήταν εμπνευσμένο και υλοποιημένο από τον Χαρίλαο Τρικούπη, που κατάγονταν από την Αιτωλοακαρνανία, απ’ το Μεσολόγγι συγκεκριμένα και ήταν ένας απ’ τους ελάχιστους εμπνευσμένους και οραματιστές πρωθυπουργούς, που έβγαλε ποτέ η χώρα μας.
Ο ίδιος είχε οραματισθεί και την σιδηροδρομική σύνδεση της Πελλοπονήσου με την Στερεά Ελλάδα, πράγμα που θα βοηθούσε πολύ στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Δυστυχώς η ιδέα αυτή υλοποιήθηκε… με καθυστέρηση 100 και πλέον χρόνων, λίγο πριν τους καταστροφικούς Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 και μάλιστα ελλιπής… μόνο οδική και όχι σιδηροδρομική… Ελέχθη τότε ότι η κατασκευή αυτού του είδους της γέφυρας(είναι πρωτοποριακή, τελευταίας τεχνολογίας), δεν «σήκωνε» και την διέλευση σιδηροδρομικής γραμμής…
Αλήθεια… πόσο «μπροστά» έβλεπε ο Χαρ. Τρικούπης!..
Στη χώρα μας, από την ανεξαρτησία της και ύστερα, έλαβαν χώρα δυο Ολυμπιάδες, μια το 1896 και η άλλη το 2004 και το γεγονός ότι μετά από κάθε Ολυμπιάδα, η χώρα μας «χρεοκόπησε», θα έπρεπε να μας προβληματίσει… Αυτό σημαίνει κάτι… Αυτό δείχνει πως μια χώρα με αυτά τα οικονομικά μεγέθη… δεν μπορεί να διοργανώνει Ολυμπιακούς Αγώνες… χωρίς συνέπειες…
Βέβαια, οι Ολυμπιακοί Αγώνες, κατά ένα μέρος συνέβαλλαν στην αύξηση του εξωτερικού χρέους της χώρας μας. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της, της ηθικής κατάπτωση των κατοίκων της και της εξαθλίωσης τους, καθώς η κρίση δεν είναι μόνον οικονομική, αλλά πρωτίστως, ηθική (έλλειψη ιδανικών) και βαθιά πολιτική και κοινωνική, οφείλεται σε μια σειρά «κακουργημάτων»… που διέπραξαν οι κυβερνήσεις, των τελευταίων τριάντα χρόνων, όχι μόνο στον οικονομικό τομέα, αλλά και σε άλλους, βασικούς τομείς της κοινωνίας, όπως η Παιδεία, η Υγεία, η Δικαιοσύνη, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η Δημόσια διοίκηση, τα ασφαλιστικά ταμεία, η Ασφάλεια της χώρας και του πολίτη κ.α
Γιατί δεν διδαχτήκαμε από το πάθημα του1896? Γιατί ξεχνάμε τόσο εύκολα και δεν παίρνουμε τα μαθήματα απ’ τα παθήματα? Δεν είμαστε λοιπόν άξιοι της μοίρας μας?…
Φτάνοντας στο Αίγιο, μας μίλησε για την μεγάλη οικονομική ανάπτυξη της πόλης, από την εξαγωγή της σουλτανίνας, στην Ευρώπη κυρίως, και τον περίφημο «συνεταιρισμό της σταφίδας» και την δράση του, δείχνοντάς μας και τις τεράστιες αποθήκες του.
Στο ύψος του Αιγίου, στον κορινθιακό κόλπο, μας έδειξε τρία νησάκια, με πλούσια βλάστηση, μάλιστα σ’ ένα απ’ αυτά υπάρχει και παράκτια λίμνη, που ονομάζονται «Τριζόνια». Ιδανικός τόπος για ήσυχες και ειδυλλιακές διακοπές.
Περνώντας την όντως πρωτοποριακή και εντυπωσιακή γέφυρα του Ρίου-Αντιρίου, κατευθυνθήκαμε προς την Ναύπακτο, την οποία προσπεράσαμε, καθώς έγινε καινούριος περιφερειακός δρόμος και δεν χρειάζεται πια να περάσεις από το κέντρο της πόλης για να επισκεφτείς την ορεινή Ναυπακτία…
Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από την λέξη ναύς+ πύγνημοι, που σημαίνει κατασκευάζω πλοίο. Οι Δωριείς, καταλαμβάνοντας την Ελλάδα, όταν έφτασαν εδώ, έκοψαν ξύλα από τα δάση τριγύρω και έφτιαξαν πλοιάρια και πέρασαν απέναντι στην Πελλοπόνησο.
Οι δυτικοί την ονόμαζαν «Lepanto». Είναι ξακουστή η ναυμαχία της Ναυπάκτου, που έγινε το 1571, μεταξύ των τούρκων και των συνασπισμένων χριστιανικών δυνάμεων της Ευρώπης (Ισπανίας, Βενετίας, Τοσκάνης, Γένοβας, Μάλτας, δουκάτο Σαβόιας και Ούρμπινο), τη λεγόμενη Ιερή Συμμαχία(Lega Santa), με επικεφαλής τον Πάπα και που τελείωσε με περιφανή νίκη των ευρωπαίων. Η ναυμαχία δε αυτή δεν έγινε κοντά στην Ναύπακτο, αλλά στον πατραϊκό κόλπο.
Στην ναυμαχία αυτή πήρε μέρος και ο ισπανός συγγραφέας Θερβάντες, ο οποίος μάλιστα έχασε και το αριστερό του χέρι… «προς δόξαν του δεξιού μου», όπως είπε ο ίδιος και με το οποίο έγραψε αργότερα αριστουργηματικά έργα, όπως ο «Δον Κιχώτης» κ.α.
Για την προσφορά του αυτή, η Ναύπακτος τον τίμησε, στήνοντας ανδριάντα του, στο βενετσιάνικο λιμάνι της πόλης.
Λίγο πιο έξω από την Ναύπακτο και σε περίοπτη θέση είδαμε ένα μοναστήρι, το μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη, η οποία δεν είναι πια μονή αλλά «αδελφότητα»… δηλαδή, διοικητικά δεν ανήκει στην επισκοπή Ναυπάκτου, αλλά είναι αυτόνομη… κάτι σαν «σύλλογος»…
Το ίδιο ισχύει και για την άλλη μονή, στο Τρίκορφο Φωκίδας, την γνωστή μας και ως μονή των «παπαροκάδων» (έχουν κυκλοφορήσει cd με τραγούδια τους), η οποία και αυτή για τους «δικούς» της λόγους, κυρίως οικονομικούς… αυτονομήθηκε.
Συνεχίζοντας την πορεία μας, είδαμε από μακριά, σε λόφο, στο χωριό Κλήμα Δωρίδας, το σταυρό του μνημείου, για την σφαγή του συν/άρχη Ψαρού και των 300 συντρόφων του, του 5/42 συντάγματος ευζώνων, από αντάρτες του Άρη Βελουχιώτη, στις 12 Μαϊου, του 1944. Ένα απ’ τα πιο θλιβερά και αποτρόπαια εγκλήματα του εμφυλίου πολέμου….
Λίγο αργότερα, είδαμε στα αριστερά μας, μέσα σε πλούσια βλάστηση, την ιερά Μονή Βαρνάκοβας. Λέγεται έτσι, γιατί κατά μια παράδοση η εικόνα έχει μεταφερθεί από την Βάρνα της Βουλγαρίας.
Και σε λίγο, στα δεξιά μας είχαμε το χωριό Τείχιο, απ’ όπου κατάγεται η γνωστή μας μουσικός η Καραίνδρου, που έχει εδώ κατοικία και έρχεται τακτικά.
Λίγο πιο πέρα απ’ το Τείχιο, σε γειτονική πλαγιά, είδαμε το χωριό Κροκύλιο Φωκίδας, απ’ όπου κατάγονταν ο γνωστός σε όλους, στρατηγός Μακρυγιάννης.
Και κατά τις δώδεκα η ώρα ήμασταν στην Αμπελακιώτισσα, παλιά ονομασία Κοζίτσα, που σημαίνει γιδότοπος… Όμορφο χωριό, με πλούσια βλάστηση, βελανιδιές, πουρνάρια, σφενδάμια, πλατάνια κ.α και πολλές όμορφες πέτρινες βρύσες.
Το σημαντικότερο μνημείο του χωριού είναι η Μονή Αμπελακιώτισσας, όπου φυλάσσεται και τμήμα οστού της χείρας του Αγ. Πολυκάρπου, γι’ αυτό στην περιοχή είναι πολύ συνηθισμένο αυτό το όνομα. Λέγεται δε ότι η εικόνα της μονής, μεταφέρθηκε εδώ απ’ τα Αμπελάκια της Θεσσαλίας, γι’ αυτό το χωριό ονομάστηκε έτσι.
Μόλις μπήκαμε στο χωριό, το πρώτο εικονοστάσι που είδαμε, ήταν αφιερωμένο στον Αγ. Πολύκαρπο.
Από εδώ ξεκινήσαμε την διάσχιση του φαραγγιού του Κάκαβου, παίρνοντας στην ουσία, το παλιό, κτιστό σε πολλά σημεία, μονοπάτι, που συνέδεε την Αμπελακιώτισσα, με το κεφαλοχώρι της περιοχής, που ήταν η Άνω Χώρα σήμερα, Μεγάλη Λομποτινά, παλιότερα.
Η Άνω Χώρα έχει δυο συνοικίες, την κάτω, που είναι κτισμένη σε ένα πλάτωμα στο βάθος της χαράδρας και την άνω, που είναι κτισμένη σε πλαγιά.
Εδώ όλα είναι κτισμένα με ντόπια πέτρα, σπίτια, εκκλησίες, ξενοδοχεία, ταβέρνες, «καφέ», «ουζερί» και διαθέτει αρκετά απ’ αυτά, καθώς είναι δημοφιλής προορισμός η ορεινή Ναυπακτία, στις μέρες μας.
Το μονοπάτι σε πολλά σημεία έχει καταρρεύσει και μας δυσκόλεψε λιγάκι… Η διαδρομή μας, που κράτησε περίπου τρείς ώρες, ήταν μια απ’ τις πιο όμορφες που έχουμε κάνει ως τώρα… καθώς περπατούσαμε σ’ ένα όμορφο φαράγγι, με πλούσια βλάστηση…
Πολύ εντυπωσιακό και το πέτρινο γεφύρι, που συνδέει τις όχθες του φαραγγιού, στο πιο στενό του σημείο… Εδώ τα βράχια έχουν εντυπωσιακά σχήματα, λόγω των γαιολογικών αναστατώσεων… που έγιναν στον πλανήτη μας, στο διάβα των εκατομυρίων χρόνων ζωής του και πολύ όμορφα χρώματα.
Κατά το απόγευμα, μπήκαμε στην Άνω χώρα, από το σημείο, όπου βρίσκεται το μνημείο ενός αγωνιστή, ονόματι Σωτηρόπουλος Βασίλειος, που «έπεσε» στην μάχη του Φαλήρου, το 1826, κατά την οποία σκοτώθηκε και ο Γ. Καραϊσκάκης. Ανήκε στο λόχο « Γκραβαριτών» που υπηρετούσε στον ξακουστό αρματολό επαναστάτη του ’21 Γεώργιο Καραισκάκη.
Οι κάτοικοι της περιοχής ήταν ξακουστοί για την ανδρεία τους στον πόλεμο και παλιότερα και για την τραχύτητα του χαρακτήρα και την «άξεστη» συμπεριφορά…
Είναι γεγονός πως η «τραχύτητα» του τόπου και η εξ’ αυτού απορρέουσα πλήρης ένδεια των κατοίκων, οι οποίοι ζούσαν απομονωμένοι από τα αστικά κέντρα, λόγω του δύσβατου της περιοχής, για αιώνες… επηρέασε τον χαρακτήρα και την συμπεριφορά τους, με αποτέλεσμα να συμπεριφέρονται «άξεστα»… και με τραχύτητα…
Είναι γνωστή σε όλους μας η φράση «Απ’ τα Γκράβαρα είσαι»… που λέγεται για ανθρώπους που έζησαν μακριά από τα αστικά κέντρα και η συμπεριφορά τους είναι «περίεργη»… «πρωτόγονη»… σαν να ήλθαν από άλλο πλανήτη, θα έλεγα και ασυμβίβαστη με το σαβουάρ-βίβρ …των αστών.
Επίσης οι Γκραβαρίτες είναι γνωστοί και για την επαιτεία, όχι την σποραδική αλλά σχεδόν την «επαγγελματική»…( πολλοί ζούσαν απ’ αυτήν), εξ’ αιτίας της μεγάλης φτώχειας που τους έδερνε , λόγω της άγονης και κακοτράχαλης περιοχής όπου ζούσαν.
Μάλιστα ήταν διάσημοι… ξακουστοί, για τις «εξ’ επί τούτου» αριστοτεχνικές… παραμορφώσεις των άκρων, των χεριών κυρίως, εξαρθρώνοντας τις αρθρώσεις του καρπού, κατά κύριο λόγο, ώστε να προκαλούν τον οίκτο, για περισσότερο έλεος!….
Ο συντοπίτης τους ο συγγραφέας Καρκαβίτσας, ο οποίος όμως ζούσε στα Λεχαινά της Ηλείας, στο έργο του «Ο ζητιάνος», αναφέρεται στις πρακτικές αυτές των Γκραβαριτών, πράγμα που προκάλεσε την μήνιν των κατοίκων της περιοχής…
Το βράδυ, κάποιοι μείνανε στο ξενοδοχείο «Τα πέτρινα» και οι υπόλοιποι στο πολύ όμορφο πέτρινο σχολείο της Άνω Χώρας, που δεν λειτουργεί από το 1980… Δηλαδή, μόλις ήρθε ο πολιτισμός στην περιοχή, έφυγαν οι κάτοικοι… Τι κρίμα!…
Μόνο που η κατάσταση στο εσωτερικό του…. δεν ήταν καλή… Υπήρχε μεγάλη ακαταστασία και βρώμα… Κούτες με βιβλία, τραπέζια, καρέκλες, ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ένα σωρό άλλα αντικείμενα ατάκτως ριγμένα στο πάτωμα… Έμοιαζε με αχούρι, αλλά τι να κάνουμε… και τα 25 ευρώ, τα υπολογίζει κανείς σήμερα… «Καταραμένη κρίση!… που θα πάει… όσο και να κάτσεις… κάποια ώρα θα «ξεκουμπιστείς»…
Το βράδυ φάγαμε στην ταβέρνα του ξενοδοχείου «Τα Πέτρινα». Το φαγητό ήταν αρκετά καλό… Ευτυχώς που ο φίλος μας ο Νικολάκης ο Σφακιωτάκης, είχε φέρει απ’ τα δικά του κρασιά, που τα φτιάχνει ο ίδιος, (αγιωργίτικο Νεμέας και υπέροχο λευκό, από ροδίτη και σαββατιανό) και το ευχαριστηθήκαμε…. Μετά του Νικόλα… το δικό τους δεν πίνονταν!….
Στην συνέχεια καταλήξαμε …σε ουζερί του χωριού, όπου συνεχίσαμε με ντόπιο εκλεκτό τσίπουρο και πικάντικους νόστιμους μεζέδες… Και αφού ήρθαμε στο τσακίρ κέφι το ρίξαμε στο χορό…με πρωταγωνιστή… τον Νικόλα… πρώτη φορά τον έβλεπα σε τέτοια κέφια!…Πάντα τέτοια Νικόλα!… Περάσαμε όμορφα…
Την Κυριακή το πρωί, σηκωθήκαμε στις εφτά η ώρα, τακτοποιήσαμε τον χώρο διανυκτέρευσης, πήραμε πρωινό και προωθηθήκαμε με το λεωφορείο, ως την πάνω μεριά του χωριού, απ’ όπου ξεκινήσαμε την ανάβαση στο «Τσακαλάκι» (1712μ.)
Περπατήσαμε για καμιά ώρα μέσα στον πανέμορφο «Καστανόλογγο» της Άνω Χώρας. Είχαμε κοινή πορεία με τους πεζοπόρους, ως την διασταύρωση του χωματόδρομου με το μονοπάτι. Μετά εμείς πήραμε το μονοπάτι για το Τσακαλάκι και εκείνοι, με αρχηγό τον Γιώργο τον Μέτζο, θα κατέβαιναν στον Αη- Γιάννη, εξωκλήσι της Άνω Χώρας.
Μετά από πορεία αρκετών ωρών, φτάσαμε στην αλπική περιοχή του βουνού, όπου δεν υπάρχει βλάστηση. Από εδώ άρχισε μια ανηφορική και κακοτράχαλη ανάβαση, που μας ταλαιπώρησε αρκετά. Εν τω μεταξύ πλάκωσε ομίχλη και άρχισε να φυσάει και αέρας… Φτάσαμε στην πρώτη κορυφή αλλά δεν ήταν αυτή η υψηλότερη… Η ψηλότερη κορφή ήταν στο βάθος και μεσολαβούσε και μια ενδιάμεση.
Όταν φτάσαμε στην ψηλότερη κορφή, ο καιρός είχε κλείσει τελείως!… Δεν βλέπαμε τίποτα!… Μόνο ανεβαίνοντας, κάποιοι πρόλαβαν και είδαν την Τριχωνίδα και το Αγρίνιο.
Κάτι που αξίζει απ’ το Τσακαλάκι είναι η θέα προς τα γύρω βουνά, αλλά ο καιρός, δυστυχώς, δεν μας έκανε αυτή τη χάρη!…
Η κατάβαση ήταν πιο γρήγορη και όλη η πορεία μας κράτησε περίπου πέντε ώρες.
Ακολούθησε γεύμα στην Ελατού, σ’ ένα ωραίο ξενοδοχείο με ταβέρνα, που είχε εξαιρετικές πίτες (χορτόπιτες, τυρόπιτες) και νόστιμα φαγητά, που τα ευχαριστηθήκαμε όλοι…
Και έτσι χορτάτοι και ευχαριστημένοι από τις δραστηριότητες, πήραμε το δρόμο της επιστροφής στην Αθήνα, όπου φτάσαμε αισίως… και σε μια καλή ώρα…
Ελπίζω να τα ξαναπούμε σε μια επόμενη εξόρμηση με την Φυλή!… Γένοιτο…
ΛΕΜΟΝΙΑ ΝΤΟΥΜΑ
