14 Οκτωβρίου, 2025

Διάσχιση της Νέδας με τον Ε.Π.Ο.Σ.Φυλής

ΔΙΑΣΧΙΣΗ ΝΕΔΑΣ ΜΕ ΦΥΛΗ

17-18-19-7-15

Νέδα, το ομορφότερο και το πιο «μυρωμένο» φαράγγι της χώρας μας, απ’ αυτά που έχω δει μέχρι σήμερα.

Και πώς να μην έχει θεϊκή… ομορφιά, αφού η Νύμφη(νεράϊδα) Νέδα, ήταν μια απ’ τις τρείς τροφούς του Δία, πατέρα θεών και ανθρώπων, σύμφωνα με την μυθολογία. Οι άλλες δυο ήταν η Θεισόα και η Αγνώ.

Είναι ένα απ’ τα πέντε ποτάμια της χώρας μας με γυναικεία ονόματα. Τα άλλα είναι η Αράπιτσα στην Νάουσα, η Προμόριτσα στα Γρεβενά και τρία ακόμα στην Μακεδονία.

Και σαν ποτάμι με γυναικείο όνομα… έχει και τα χαρίσματα της θήλειας φύσης!…ήτοι την εξαίσια ομορφιά,  καθώς έχει τους περισσότερους μαιάνδρους… μετά τον Μαίανδρο ποταμό στην Μικρά Ασία, βράχια σμιλεμένα με εξαιρετική τέχνη, όχθες με οργιώδη, παρθένα βλάστηση,  κυρίως από πλατάνια, αγριοβελανιδιές, πουρνάρια, λυγαριές, ασφάκες και πλήθος αρωματικών φυτών, όπως η ρίγανη το φλισκούνι και η άγρια μέντα, που μοσχομύριζε ο τόπος, καθώς περπατούσαμε. Ήταν τόσο έντονες οι μυρωδιές, που αρκετοί από μας ενοχληθήκαμε και κάθε λίγο και λιγάκι μας έπιανε ένας παροξυστικός βήχας…

Η πρώτη διανυκτέρευση έγινε στο χωριό Ψάρι Μεσσηνίας, στο  δημοτικό σχολείο και κάποιοι έμειναν σε δωμάτια.

Το χωριό, αρκετά μεγάλο, με τεράστια πέτρινα, δίπατα σπίτια, πολλά με τοξωτές πόρτες και παράθυρα, τα περισσότερα ακατοίκητα η πλήρως εγκαταλειμμένα. Θλίβομαι βαθύτατα, όταν βλέπω χωριά με ερειπωμένα και  εγκαταλειμμένα σπίτια!…

Σύμφωνα με τα λεγόμενα γηραιού κατοίκου, το χωριό παλιά ήταν κεφαλοχώρι της περιοχής, είχε αστυνομία, δικαστήρια και άλλες δημόσιες υπηρεσίες. Σήμερα έχει καμιά τριακοσαριά κατοίκους, εξ’ αυτών αρκετοί αλβανοί.

 Εξ’ άλλου οι τρεις απ’ τους πέντε νεαρούς, που μας συνόδεψαν στην διάσχιση, ήταν αλβανοί. Οι έφηβοι αυτοί, έδωσαν την δική τους ευχάριστη νότα στην διάσχιση αυτή. Συνεχώς πείραζαν ο ένας τον άλλο, έκαναν πλακίτσες μεταξύ τους και διαγωνίζονταν μεταξύ τους, το ποιος θα κάνει τις πιο εντυπωσιακές βουτιές, στις «βάθρες» που συναντούσαμε.

Γι’ αυτούς η διάσχιση του φαραγγιού είναι διασκεδαστική και «παιγνιδάκι»… λόγω του νεαρού της ηλικίας… και το να συνοδεύουν τα γκρούπ στο φαράγγι, είναι το χόμπυ τους και το χαρτζιλίκι τους… Το τερπνόν μετά του ωφελίμου δηλαδή και μπράβο τους…

Το βράδυ φάγαμε στην πλατεία του χωριού, με την περίτεχνη πέτρινη βρύση, την τοπική σπελιατιτέ… κεμπάπ, από μοσχάρι, αρνί και χοιρινό, που ήταν μούρλια, να γλύφεις τα δάχτυλά σου!…

Το Σάββατο το πρωί, το λεωφορείο, μας προώθησε στο χωριό Κακαλέτρι και συγκεκριμένα  στο εξωκκλήσι της Κοίμησης της Θεοτόκου, λίγο πιο έξω απ’ το χωριό, στη νότια όχθη  της Νέδας.

Το τοπίο εδώ άκρως ειδυλλιακό… με θεόρατα πλατάνια, που στον ίσκιο τους, ήταν εγκατεστημένες μόνιμες…  εγκαταστάσεις,  για το αυγουστιάτικο μεγάλο πανηγύρι της Παναγιάς, ορχήστρα για τους μουσικούς, τραπέζια και καθίσματα, καθώς και μια πέτρινη, μνημειακή Κρήνη.

Απ’ εδώ ξεκίνησε η διάσχιση του φαραγγιού της Νέδας, που ήταν επίπονη και επικίνδυνη, λόγω της ολισθηρότητας, καθώς στην κοίτη του ποταμού, υπάρχουν όχι μόνο πέτρες αλλά και τεράστιοι ογκόλιθοι, από κατολισθήσεις και γεωλογικές ανακατατάξεις, στις οποίες οφείλει και την «μοναδικότητά της»… Έχουν αναφερθεί, κατά καιρούς, αρκετά ατυχήματα, κυρίως κατάγματα, στην εν λόγω διάσχιση.

  Επίσης υπάρχουν αρκετά δύσκολα σημεία, όπου το φαράγγι στενεύει και αρχίζουν οι αμέτρητοι συνεχόμενοι μαίανδροι με τα εκπληκτικά σμιλεμένα βράχια και σχηματίζονται μικροί καταρράκτες και ανεβαίνει η στάθμη του νερού.

Εδώ χρειάστηκε να κολυμπήσουμε πολλές φορές και να  χρησιμοποιήσουμε  «σχοινί»…  για κάμποσες ώρες.

Κατά τα άλλα η διάσχιση ήταν μαγευτική… και αλησμόνητη… Μένεις άναυδος… έκθαμβος… δεν βρίσκω άλλες καταλληλότερες  λέξεις για να περιγράψω, αυτό που «βίωσα»… αυτές τις δυο μέρες, που κράτησε η διάσχιση αυτή.

Η πρώτη στάση έγινε στον νερόμυλο του «Καράμπελα»,. Προφανώς πήρε το όνομα του πάλαι ποτέ …ιδιοκτήτη του.. Έχει ανακατασκευαστεί μορφολογικά… αλλά όχι λειτουργικά… οι μυλόπετρες κείτονταν χωρίς λόγο ύπαρξη… στην αυλή, σαν «μνημείο»… του όχι πολύ μακρινού παρελθόντος…  

Δεν ήταν ανοιχτός… και καθίσαμε στα πεζούλια της αυλής… που την σκίαζαν θεόρατα πλατάνια, όπως καλή ώρα κάθονταν πριν μερικές δεκαετίες πίσω, οι κάτοικοι των γύρω χωριών, περιμένοντας την σειρά τους για να αλέσουν…  

Πόσο συγκινούμαι όταν βλέπω νερόμυλους, δεν μπορείτε  να  φανταστείτε!…

Συνειρμικά… έρχονται στο νου μου… οι θρύλοι που σχετίζονταν με τους «καλικάντζαρους», που την περίοδο των Χριστουγέννων, έκαναν τα «νοικοκυριά» και ιδιαίτερα… τους μύλους άνω-κάτω και τους μυλωνάδες έξαλλους με τις «ζαβολιές» τους… Ανακάτευαν τα αλεύρια, δημιουργούσαν προβλήματα στην λειτουργία του μύλου, τσακώνονταν οι «πελάτες»… για την σειρά, και άλλα τέτοια…   Μέχρι που έρχονταν τα Φώτα, οπότε με το φωτισμό των υδάτων εξαφανίζονταν οι καλικάντζαροι και ησύχαζαν όλοι…

 Γι’ αυτό, εκείνη την περίοδο, στο χωριό, μικροί μεγάλοι, δεν βγαίναμε απ’ το σπίτι, χωρίς «θυμιάμα» στην τσέπη, για να μην μας πειράξουν τα καλικαντζάρια…

Συνεχίζοντας τη διάσχιση, σε μικρή απόσταση απ’ τον μύλο είδαμε τα υπολείμματα πέτρινης γέφυρας, που την πήρε το ποτάμι… προφανώς είχε κτιστεί για πρόσβαση στο μύλο των περιοίκων.

Και σιγά-σιγά μπήκαμε και στο πρώτο εντυπωσιακό κομμάτι της Νέδας…, σε μια σειρά εντυπωσιακών μαιάνδρων, που έμοιαζαν σμιλεμένοι από θεϊκό  χέρι… και με κάτι τεράστιους βράχους, σπαρμένους στην κοίτη του ποταμού, που θύμιζαν τις κοτρώνες, που έφραζαν την σπηλιά του Κύκλωπα…

Και φτάσαμε αισίως… και στα δύσκολα σημεία του φαραγγιού, όπου χρειάστηκαν σκοινιά και βοήθεια απ’ τους αρχηγούς και τους ντόπιους συνοδούς… Και η φάση αυτή κράτησε κάμποσες ώρες…

Και αφού περάσαμε τα δύσκολα… κάναμε μια στάση, για ξεκούραση, σε ειδυλλιακό τοπίο στις όχθες παραπόταμου της Νέδας, προσβάσιμο με αγροτικό, που έφερε τα εφόδια… το κολατσιό μας…

Κάτι σάντουϊτς  γαϊδουρινά(μετά συγχωρήσεως),  μισή φραντζόλα το καθένα, με τυρί και ντομάτα… Χάθηκε ο κόσμος να βάλει μέσα και κατιτίς αρτίσιμο… καμιά φέτα ζαμπόν, κανένα σαλαμάκι… Δεν τρώγονταν… Φάγαμε όσο… τρώγονταν και το υπόλοιπο… το πήρε το ποτάμι…

Αφού στυλωθήκαμε… συνεχίσαμε την κατάβαση… Το δεύτερο αυτό κομμάτι της διαδρομής, ήταν το λιγότερο όμορφο και το πιο ταλαιπωριστικό…

 Εδώ δεν είχε μαιάνδρους… αλλά είχε πέτρες  που γλιστρούσαν  φοβερά, οργιώδη παρόχθια βλάστηση και έπρεπε να μπαινοβγαίνουμε συνεχώς… στο ποτάμι, πότε στην μια όχθη, πότε στην άλλη… για να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο ατυχήματος.

Κατεβαίνοντας συναντήσαμε και δεύτερη τοξωτή πέτρινη γέφυρα και στην τρίτη γέφυρα που συναντήσαμε… δόξα τω Θεώ… τελείωσαν τα βάσανά μας… για σήμερα. Κοντά στη γέφυρα, υπήρχε πλάτωμα, προσβάσιμο με αγροτικό και εδώ κατασκηνώσαμε.

 Μαζί με τις σκηνές και τα άλλα τσιμπράγκαλά μας… ήρθε και το δείπνο μας, πλουσιοπάροχο θα έλεγα… μπριζόλα με πατάτες, σαλάτα, τυρί, ψωμί, μπίρες και αναψυκτικά…

Οι νεολαίοι της παρέας, άναψαν μεγάλη φωτιά, και αφού φάγαμε, καθίσαμε όλοι τριγύρω  και κουβεντιάζαμε… μέχρι να πάμε για ύπνο.

Ο ύπνος δίπλα σε  ποτάμι είναι εξαιρετικός!…Ο ήχος του νερού που κυλάει… είναι το καλύτερο υπνωτικό!… Τύφλα νάχουν τα  «lexotanil» και τα «zanax»…

Την άλλη μέρα, κατά τις δέκα η ώρα, ξεκινήσαμε την διάσχιση του τρίτου κομματιού της Νέδας, που είναι το ομορφότερο απ’ τα άλλα, με εντυπωσιακούς μαιάνδρους και καταρράκτες.

Κατεβαίνοντας το φαράγγι, συναντήσαμε  μια ομάδα πεζοπόρων να ανεβαίνει… νομίζω ήταν της δημοτικής τηλεόρασης, που ήταν περισσότεροι από μας… Γέμισε το φαράγγι κόσμο!..  

Λίγο πριν την έξοδό της, στο Ιόνιο πέλαγος, συναντάει τη Νέδα ένα φαράγγι που κατεβαίνει απ’ την Αρχαία Φιγαλεία, το οποίο προς το τέλος του , σχηματίζει τρείς, μεγάλους, πανέμορφους καταρράκτες και αντίστοιχα τρείς βάθρες, με γαλαζοπράσινα νερά…

Εμείς προσπεράσαμε τον τρίτο καταρράκτη  της Φιγαλείας, που πέφτει θεαματικά στη Νέδα και συνεχίσαμε για το εντυπωσιακό σπήλαιο που οδηγεί στο «Στόμιο», στην έξοδο του φαραγγιού, στο Ιόνιο, κοντά στην Κυπαρισσία.

Τα σπήλαιο έχει εντυπωσιακά, ψηλά τοιχώματα, κρύα νερά, νυχτερίδες και αγριοπερίστερα, και απ’ εδώ, βλέπεις στο βάθος το «Στόμιο».

 Η έξοδος απ’ το σπήλαιο είναι δύσκολη και γίνεται με την βοήθεια σχοινιού.

Εν συνεχεία συνεχίσαμε για τους πανέμορφους καταρράκτες της Φιγαλείας, όπου και κολυμπήσαμε. Η ανάβαση γίνεται με σκοινί, που δεν ήταν και στην καλύτερη… κατάσταση, που θα μπορούσε…

Πιο πάνω απ’ τον δεύτερο καταρράκτη και  αριστερά είναι κτισμένο σε σπήλαιο, σε απόκρημνη περιοχή, εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκου. Η εικόνα της βρέθηκε σε παρακείμενο σπήλαιο.

Στον τρίτο  και πιο  μεγάλο και θεαματικό καταρράκτη υπάρχει ξύλινη γέφυρα, που σε βγάζει στην απέναντι όχθη του φαραγγιού.  Και αυτή είχε το μαύρο της το χάλι… σανίδες έλλειπαν απ’ το δάπεδο και καθώς την διάβαινα… είχα την εντύπωση, πως, όπου να’ ναι θα καταρρεύσει…

 Τι αμέλεια μας δέρνει σαν λαό!… Φτιάχνουμε κάτι και μετά το αφήνουμε στη μοίρα του και στην κακή μας μοίρα!…

Περνώντας το γεφύρι, πήραμε το όμορφο μονοπάτι, που σε καμιά ώρα μας έβγαλε στο τελευταίο πέτρινο γεφύρι της Νέδας.  Εδώ μας περίμενε το αγροτικό, το οποίο μας μετέφερε σε τρεις δόσεις στο χωριό Πλατάνια.

 Εκεί στη γέφυρα μας προσφέρθηκε πάλι το τεράστιο εκείνο σάντουϊτς… που αυτή τη φορά μας φάνηκε πεντανόστιμο και δεν μας έφτασε κιόλας… Τέτοια πείνα είχαμε…

Στα Πλατάνια, βγάλαμε τα βρεγμένα μας, ήπιαμε τις τελευταίες μπίρες μας και  πήραμε το δρόμο του γυρισμού.

Νισάφι πια… Δυο μέρες μες’ τα νερά και στις γλιστερές πέτρες,  μουλιάσαμε, χαντακώθηκαν  και τα ποδαράκια μας…