ΟΛΥΜΠΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ, ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Κείμενο: Μέτσος Γεώργιος

Τό ?νομα το? ?λύμπου, σύμφωνα μέ τό μεσαιωνικό λεξικό ?τυμολογικόν Μέγα, παράγεται ?πό τίς λέξεις ?λος + λάμπω καί σημαίνει ? ?λόλαμπρος, ?ρμηνεία πού δίνει ?ργότερα καί ? Γερμανός γλωσσολόγος Κούρτιος. ?νδιαφέρον παρουσιάζει ? δευτέρα ?κδοχή πού δίνει τό λεξικό, «παρά τό ?λλύειν τάς ?πας διά το? κρύου», δηλαδή α?τός πού καταστρέφει τούς ?φθαλμούς διά το? κρύου.

? ?σίοδος, ?ναφέρει στήν Θεογονία ?τι ?κε? διεξήχθη ? πάλη μεταξύ Διός καί Κρόνου καί ? ?κθρόνισις το? δευτέρου, πού δείχνει ?σως τήν ?δραίωσι το? δωδεκαθέου πλέον, ?πί τ?ς παλαι?ς θρησκείας. ?λλά ?κε? συνέβη καί ? Τιτανομαχία, πίσω ?πό τήν ?ποία κρύβονται ο? πλέον σημαντικές γεωλογικές ?νακατατάξεις το? ?λλαδικο? χώρου.

?πό τά προκατακλυσμιαία χρόνια, ο? πρωτοέλληνες Πελασγοί τ?ς Θεσσαλίας καί τ?ς Πιερίας θεώρησαν τόν ?λυμπο ?ς τήν κατοικία τ?ν θε?ν, καί ?πό α?τόν τόν τοπικό χαρακτήρα, πού ε?χαν ?ρχικ?ς ο? θρησκευτικές α?τές παραδόσεις πού δημιούργησαν, ?δραιώθηκαν σύν τ? χρόν? σέ ?λη τήν ?λλάδα. Τά κυριότερα φ?λα ?ταν ο? Λαπίθες καί ο? Περραιβοί, πού κατοικο?σαν στόν νότιο ?λυμπο μέχρι τά Καμβούνια καί τά Τέμπη, καί ο? Πιέροι, πού κατοικο?σαν στόν βόρειο ?λυμπο μέχρι καί τόν Θερμαϊκό. Εκει εζησε και ο ονοματοθέτης της περιοχής βασιλεύς Πίερος καί ο? γνωστές μας ?ννέα του κόρες, ο? Πιερίδες Μο?σες, πού μετέδωσαν ?ργότερα τήν λατρεία το? Διός στόν ?λικώνα καί τήν μεσημβρινή ?λλάδα. Στήν κοιλάδα τ?ν Τεμπ?ν δέ, ?λατρεύετο ? Πυλωρός Ζεύς, (?κ τ?ν πύλη + ?ρα= ?ποπτεία, δηλαδή α?τός πού ?ποπτεύει τήν πύλη, ?πως μοιάζει τό ?νοιγμα τ?ν Τεμπ?ν), ? ?πο?ος διά τ?ν γιγαντιαίων βραχιόνων του διέρρηξε τόν ?γκο το? ?ρους καί ?δωσε ?τσι διέξοδο στά ?δατα το? Πηνειο?, μέ ?ποτέλεσμα ? Θεσσαλία ?πό λίμνη, ?πως δηλώνει καί ? ?νομασία της (? θέσις τ?ς ?λός= θαλάσσης), νά καταστε? ε?φορος πεδιάδα. ?π’τόν ?λυμπο τελος, κατήγοντο ο? σπουδαιότεροι μύστες καί μουσικοί ?πως ? ?ρφεύς, ? Μουσα?ος, ? Θάμυρις καί ? Ε?μολπος. Τό Πάνθεον (Μύτικας), ? ?δρα τ?ν θε?ν, παραμένει ?ως καί σήμερα ? πλέον δυσπρόσιτη καί μυστηριώδης κορυφή, πού περιέγραψε μέ θαυμαστό τρόπο ? ?μηρος:

«δέν τήν τινάζουν ?νεμοι, μήτε βροχές τήν δέρνουν,

μήτε χιονιά σιμώνει α?το?, μον’?πειρη γαλήνη,

?νέφελη καί λευκό φ?ς ?λο?θε ε?ναι χυμένο,

?κε? ο? μάκαρες θεοί τέρπονται στόν α?ώνα».

Βιβλιογραφία:

1)Μέγα ?τυμολογικόν λεξικόν,

2)?σιόδου Θεογονία,

3)Στράβωνος Γεωγραφικά,

 4)?γκυκλοπαίδεια το? ?λίου,

 5)?μήρου ?δύσσεια