Camino de Santiago de Compostela
Κάπου άκουσα για το Camino de Santiago de Compostela. Ένα θρησκευτικό μονοπάτι που καταλήγει στο Santiago de Compostela όπου -όπως λέγεται- είναι ο τάφος του Αγίου Ιακώβου. Ψάχνοντας στο internet είδα ότι υπάρχουν πολλές διαδρομές με κατάληξη στο Santiago de Compostela όπως το Camino Aragones, το Camino Primitivo, το Camino de Madrid, το Camino del Norte, το Camino Portugues κ.ά. αλλά το πιο ονομαστό όλων είναι το Camino Frances που ξεκινάει από τα σύνορα της Γαλλίας και διανύει περίπου 800 χιλιόμετρα.
Το είπα στον Παναγιώτη και χωρίς δεύτερη σκέψη μου λέει «πάμε;». Άκουσε ο Αγάπιος και λέει «έρχομαι και γω!».
Έτσι αρχίσαμε να ψάχνουμε και παράλληλα να βάζουμε ένα-ένα τα πλάνα της εξόρμησης. Φεύγουμε από Αθήνα για Barcelona από κει πάμε Saint Jean Pied de Port απ’ όπου ξεκινάει το Camino Frances.
Όταν η γιορτή του Αγίου Ιακώβου (25 Ιουλίου) πέφτει Κυριακή το έτος ονομάζεται Ιακωβαίο και στο Santiago de Compostela πηγαίνει πολύς κόσμος. Στις εκδηλώσεις παρευρίσκεται και ο Βασιλιάς. Το 2010 ήταν Ιακωβαίο και είχαμε την ευκαιρία να δούμε και τον βασιλιά αλλά αποφασίσαμε να φύγουμε 7 Ιουνίου ώστε να είμαστε στο Santiago de Compostela 10 Ιουλίου, πολύ πριν τη γιορτή, για να έχουμε καλύτερη πρόσβαση στους ξενώνες. Ήξερα ότι θα έχανα την Τήνο -εθελοντική εργασία με τον ΕΠΟΣ- αλλά δεν μπορούσα να τα έχω όλα.
Βγάλαμε εισιτήρια από το internet για Barcelona, από κει λεωφορείο για Pamplona, διανυκτέρευση εκεί και την άλλη μέρα με ένα βανάκι θα πηγαίναμε στο Saint Jean Pied de Port. Για το βανάκι συνεννοήθηκε ο Παναγιώτης με την Caroline (τηλ. +33661960476, www.expressbourricot.com). Επιστροφή 17 Ιουλίου από Λισσαβώνα.
Η χαρά δεν περιγραφόταν γιατί τα πλάνα μας δεν μέναν μόνο στα χαρτιά. Αρχίσαμε να ψάχνουμε τι βιβλιογραφία υπάρχει για το Camino και αν υπάρχει κάποιος έλληνας που θα μας έδινε κάποιες πληροφορίες. Ο Φίλιππας απ’ το Ωνάσειο μας σύστησε τον αγγλόφωνο οδηγό του Camino «Camino de Santiago» 6th edition, John Brierley.
To Camino το έχουν περπατήσει πολλοί επώνυμοι . Ένας απ’ αυτούς ο PAULO COELHO στο «Ημερολόγιο ενός μάγου» αναφέρει : Σύμφωνα με τη μουσουλμανική παράδοση κάθε πιστός πρέπει να πραγματοποιήσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του ένα προσκύνημα στη Μέκκα. Έτσι και στην πρώτη χιλιετία του χριστιανισμού υπήρχαν τρεις ιερές οδοί κι όποιος διέτρεχε μια από αυτές η εκκλησία τον ευλογούσε και του συγχωρούσε τις αμαρτίες. Η πρώτη οδός οδηγούσε στον τάφο του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Το σύμβολο της ήταν ένας σταυρός. Η δεύτερη οδηγούσε στον Πανάγιο Τάφο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα και είχε ως σύμβολο τους φοίνικες με τα κλαδιά των οποίων υποδέχτηκαν τον Ιησού κατά την είσοδο του στην πόλη. Τέλος υπήρχε και ένας τρίτος δρόμος-αυτος που οδηγούσε στα λείψανα του Αποστόλου Ιακώβου θαμμένα σε μια περιοχή της Ιβηρικής Χερσονήσου όπου κάποιο βράδυ ένας βοσκός είδε ένα άστρο να λάμπει πάνω από ένα αγρό. Συμφώνα με το θρύλο η Παναγία και ο Άγιος Ιάκωβος πέρασαν από κει μετά το θάνατο του Ιησού για να διαδώσουν το λόγο του Ευαγγελίου και να παροτρύνουν τους κατοίκους να ασπαστούν το χριστιανισμό. Το σημείο αυτό ονομάστηκε Κομποστέλλα-ο αγρός του αστεριού και σύντομα χτίσθηκε εκεί μια πόλη που θα προσέλκυε ταξιδιώτες από κάθε γωνιά της χριστιανοσύνης. Αυτοί που διένυαν τούτο τον τρίτο δρόμο είχαν ως σύμβολο ένα κοχύλι.
Λένε ότι όπως κάθε κοχύλι κρύβει μέσα του ένα μαργαριτάρι έτσι και συ περπατώντας το μονοπάτι να σκεφτείς, να φιλοσοφήσεις και να βγάλεις τον καλό εαυτό σου, το μαργαριτάρι, που κρύβεις μέσα σου. Επίσης παντού υπάρχουν κίτρινα βέλη που δείχνουν πάντα την κατεύθυνση προς Santiago de Compostela.
Οι ισπανοί αναβίωσαν τα μονοπάτια αυτά (ίσως για τουριστικούς λόγους). Φυσικά για να πάρεις το συγχωροχάρτι πρέπει να έχεις περπατήσει τουλάχιστον τα τελευταία 100 χιλιόμετρα ή με το ποδήλατο τα τελευταία 200. Αν σκεφτεί κανείς ότι για το 2010 (Ιακωβαίο έτος) περίμεναν για τον Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο 200.000 προσκυνητές απ’ όλο τον κόσμο. Κάθε προσκυνητής (Peregrino) ξοδεύει περίπου 1000 €. Καταλαβαίνει κανείς πόσο καλή τουριστική επένδυση είναι για τα χωριά της Ισπανίας όταν 200.000.000 € θα μείνουν εκεί.
Επί τέλους έφτασε η 7η Ιουνίου. Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, Barcelona. Ένα γρήγορο πέρασμα από Plaza Catalunya, Casa Batlo, La Perdera, Sagrada Familia, La Rampla και γρήγορα με ταξί για τον σταθμό να προλάβουμε το λεωφορείο για Pamplona. Με το που φτάνουμε Pamplona μας ρωτάει κάποιος αν θα περπατήσουμε το Camino και αν θα μπορούσε να έρθει μαζί μας. Ήταν ο Attila από την Ουγγαρία. Πρώτη μας γνωριμία που έγινε και ο 4ος της παρέας. Γυρνώντας την πόλη ζωντανεύουν εικόνες μέσα μας με τους ταύρους να τρέχουν μέσα στην πόλη. Η γιορτή του San Fermin θα ήταν σε ένα μήνα. Πήραμε και μια πρώτη εικόνα τι εστί Tapas Bar επί ισπανικού εδάφους.
Την άλλη μέρα έστειλα πίσω στην Ελλάδα 5 Kgr από τον εξοπλισμό μου. Δεν είχα ακούσει τον Παναγιώτη που έλεγε ότι το βάρος του εξοπλισμού πρέπει να είναι περίπου το 10% του σωματικού βάρους. Έτσι με ελαφρύτερο σακίδιο φύγαμε για Γαλλία. Τα πράγματα που είναι απαραίτητα στο σακίδιο πρέπει να είναι ελάχιστα. 3 t-shirts (ένα για τη βόλτα και δύο για το περπάτημα), 2 παντελόνια (που να γίνονται και σορτσάκια), ένα φλις χοντρό, αδιάβροχο, 3 εσώρουχα, 3 ζευγάρια κάλτσες, υπνόσακος ελαφρύς, φακός κεφαλής, βαζελίνη για τα πέλματα.
Saint Jean Pied de Port. Μικρό γραφικό και πανέμορφο χωριουδάκι. Τακτοποίηση στον ξενώνα και από κει στα γραφεία του Camino για να πάρουμε το «Credencial del Peregrino» (κάρτα απαραίτητη για τη διαμονή στους ξενώνες όπου μπαίνανε σφραγίδες και έτσι επιβεβαιώνονταν οι μέρες περπατήματος για να πάρεις το συγχωροχάρτι) και το κοχύλι.
Πρώτη διαδρομή ανεβαίνουμε Πυρηναία και κατεβαίνουμε στο Roncesvalles. Προτροπή από το γραφείο αν δεν είναι καλός ο καιρός ή έχει ομίχλη να ακολουθήσουμε τον αμαξιτό δρόμο. Εμείς όμως … τι ορειβάτες είμαστε; ΜΟΝΟΠΑΤΙ!! Ο καιρός μας πάει πρίμα! Σύννεφα μεν αλλά όχι βροχή, όχι αέρας! Τοπία φανταστικά, πανέμορφοι λόφοι, περιποιημένα λιβάδια και σπιτάκια σπαρμένα εδώ και κει! Παντού βόσκανε πρόβατα, άλογα και γελάδες! Άρχισαν να προβάλουν και κάτι τεράστιοι αετοί! Περίμεναν ίσως να πέσει κάποιος για να του την πέσουν! Περιπατητές παντού και απ’ όλο τον κόσμο! Κάποια στιγμή ο καιρός γύρισε και άρχισε να βρέχει. Εκείνη τη ψιλή βροχή που όταν βάλεις αδιάβροχο και κάνεις 10 βήματα σταματά να βρέχει! Βγάζεις το αδιάβροχο κάνεις άλλα 10 βήματα και να πάλι η βροχή. Εμείς όμως μαθημένοι από τα Ελληνικά βουνά βγάζουμε το αδιάβροχο στο τέλος! Φτάνοντας στην κορυφή μπήκαμε σε σύννεφο που δεν έβλεπες στα 10μ μέτρα. Επί τέλους φτάσαμε στο Roncesvalles τακτοποιηθήκαμε σε ξενώνα με 6 €. 120 κρεβάτια σε ένα θάλαμο! Χαμός! Εκεί έγινε και λειτουργία στον καθεδρικό ναό όπου ο ιερέας ανέφερε και τις χώρες από τις οποίες προέρχονταν οι προσκυνητές. Έτσι ακούσαμε και το GRECIA.
Έτσι αρχίσαμε να μπαίνουμε στη ζωή του μονοπατιού. Σε κάθε συνάντηση άκουγες “Buenos dias, Buen Camino”. Ξενώνες παντού. Σε κάθε χωριό, σε κάθε πόλη. Αν ο ξενώνας ανήκε στην εκκλησία δεν πλήρωνες τίποτα, αν ανήκε στο Δήμο κόστιζε 5 € και αν ήταν ιδιωτικός 7 €. Προγραμματίζαμε να κάνουμε 25 με 30 χιλιόμετρα τη μέρα επιλέγοντας χωριό με ξενώνα που να έχει λίγα κρεβάτια σε κάθε θάλαμο. Κάθε ξενώνας είχε πλυντήριο, στεγνωτήριο, πλήρως οργανωμένη κουζίνα, internet. Έτσι μπορούσες να πλύνεις ρούχα και να τα πάρεις στεγνά, να μαγειρέψεις, να επικοινωνήσεις μέσω internet. Το ξύπνημα ήταν στις 6 το πρωί. Όλοι οι ξενώνες κλείνανε στις 10 με 11 το βράδυ. Στην αρχή ξεκινούσαμε 7 το πρωί, αργότερα στις 6 και προς το τέλος στις 5. Φτάνοντας στον ξενώνα το πρώτο που κάναμε ήταν να διαλέξουμε και να κατοχυρώσουμε κρεβάτι. Πολλές διατάσεις και μετά μπάνιο. Αμέσως μετά κάναμε επάλειψη με βαζελίνη στα πέλματα.
Επόμενη διανυκτέρευση το Zubiri. Απόσταση περίπου 22 χλμ. Όμορφο χωριό με ποτάμι! Κοινοτικός ξενώνας το παλιό σχολείο που τα είχε όλα! Θάλαμος με 28 κρεβάτια. Από Zubiri φύγαμε για Pamplona σε γνωστά μας μέρη. Από κει για Puente la reina (γέφυρα η βασίλισσα). Βροχή παντού! Οι ποδηλάτες κολλούσανε από τη λάσπη! Τα ποδήλατα δεν βλεπότανε! Η κούραση όμως ξεπερνιότανε το βράδυ στα μπαράκια! Γνωριμίες απ’ όλο τον κόσμο! Πράγματι η γέφυρα ήταν καταπληκτική! Πράγματι ήταν βασίλισσα! Από Puente la reina φύγαμε για Estella και την 6η μέρα για Torres del rio. Εκεί στον ξενώνα αποφασίστηκε να φάμε όλοι μαζί! Καθίσαμε στο τραπέζι 15 άτομα. Μαγείρεψαν ο Dominic από Καναδά, ο Cristof από Γαλλία και ο Maicl από Γερμανία. Ο Maicl έρχεται με τα πόδια από Κολωνία και συνεχίζει για Santiago! Κάπου 2000 χλμ.
Επόμενη μέρα αφήσαμε την περιοχή Navara και μπήκαμε στη La Rioja. Περιοχή ονομαστή για τα κρασιά της! Πρωτεύουσα το Logronio. Όμορφη πόλη με το ποτάμι Ebro! Εδώ υπάρχουν τρεις δρόμοι γεμάτοι με τάπας μπαρ! Όπως μας είπε κάποιος ξεκινάς από τον έναν και όταν τελειώσεις και τον τρίτο είσαι γκολ! Εμείς μόνο δύο μπαρ προλάβαμε γιατί έκλεινε ο ξενώνας μας στις 10:00. Φύγαμε την επομένη για Najera. 9η διανυκτέρευση στο Santo Domingo de Calzada. Ξενώνας της αδελφότητας, ξενοδοχείο ***** και δωρεάν! Αφού δώσαμε τα ρούχα για πλύσιμο φύγαμε με ταξί για το San Millan. Δυο μοναστήρια το Suso και Yuso τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως παγκόσμια κληρονομιά! Για να μπεις σ’ αυτά δεν μπορείς μόνος παρά μόνο με ξεναγό και σε γκρουπ των 10 ατόμων. Κοινή διαπίστωση όλων μας ότι τα δικά μας μοναστήρια είναι πιο αξιόλογα από αυτά!
Την επόμενη μέρα αφήνουμε τη La Rioja και μπαίνουμε στην Castilla y Leon. Εμφανέστατες οι διαφορές των περιοχών. Στη Navara επικρατούσαν τα λιβάδια, πρόβατα και γελάδια που βόσκανε και αγροτόσπιτα σπαρμένα εδώ και κει. Δηλαδή η κτηνοτροφία στα πάνω της. Στη La Rioja τα αμπέλια. Αχανείς εκτάσεις από γραμμικά αμπέλια. Που και που και κάποιοι ελαιώνες με ελιές πολύ χαμηλές. Στην Castilla y Leon αχανείς εκτάσεις από σιτάρι, κριθάρι και ήλιους (κατά κάποιο τρόπο… Θεσσαλικός κάμπος).
Πλησιάζοντας στο Burgos η διαδρομή γίνεται κουραστική πάνω σε άσφαλτο. Από θέα ότι το χειρότερο… αεροδρόμιο, βιομηχανική περιοχή, αγορά, πολυκατοικίες! Φτάνοντας όμως στην παλιά πόλη αποζημιώνεσαι! Καθεδρικός ναός που δεν χορταίνεις να τον θαυμάζεις, να βγάζεις και να ξαναβγάζεις φωτογραφίες! Ξενώνας επίσης καταπληκτικός ***** από τους καλλίτερους! Το απόγευμα είχε ξενάγηση στην πόλη και μετά τάπας μπαρ, κρασί κριάνθα, ύπνο!
Επόμενος σταθμός Hontanas. Εκεί βρήκαμε όλη την παλιοπαρέα Maicl, Suzanna και άλλους. Εκεί φάγαμε και την πιο νόστιμη paella! Ταψί στρογγυλό με διάμετρο 1 μέτρο που ψηνόταν στα κάρβουνα. Και τι δεν είχε : μύδια, γαρίδες, αχιβάδες, ψάρι, καλαμάρια, κοτόπουλο! Έφαγα δυο πιάτα (πάντα πληθωρικός). Κρασί και σαλάτα ντομάτα πατημένη με πολύ πολύ κρεμμύδι! Ρεφενές 8 €!
Κάπως έτσι κύλισαν και οι 31 μέρες! Επί τέλους φτάσαμε στο Santiago de Compostela. Εκεί αγκαλιές, φωνές χαράς, φιλιά με όλους τους φίλους που κάναμε στο Camino. Πρώτο μας μέλημα να πάρουμε το συγχωροχάρτι. Στον καθεδρικό ναό που είναι φανταστικός, γινόταν λειτουργία για όλους τους περιπατητές που έφτασαν εκείνη τη μέρα. Στο ναό δεν έπεφτε καρφίτσα! Ανταλλαγή τηλεφώνων και e-mails με όλους τους φίλους. Ραντεβού για μπύρες, pulpas (χταπόδι βραστό) και σε πρώτη ζήτηση το συγχωροχάρτι μας.
Έτσι αποχαιρετίσαμε τους φίλους που κάναμε στο Camino, αποχαιρετίσαμε και το μονοπάτι και γυρίσαμε πίσω γεμάτοι όμορφες αναμνήσεις και εικόνες αλλά και καθαροί, χωρίς αμαρτίες πλέον έτοιμοι όμως για καινούριες!
